Evlilik birliğinin anlaşmalı veya çekişmeli olarak sona erdirilmesi boşanma hukuki sonucunu doğurmaktadır. Boşanma davası açarken ilk adım dava dilekçesinin mahkemeye sunulmasıdır. HMK md. 119/1-e-f-g-ğ bentlerine göre dava dilekçesinde bulunacak hususların; davacının iddiasının dayanağı olan bütün vakıaların sıra numarası altında açık özetleri, iddia edilen her bir vakıanın hangi delillerle ispat edileceği, dayanılan hukuki sebepler, açık bir şekilde talep sonucu olması gerektiği belirtilmiştir.
Bunun sebebi boşanma davasındaki taleplerin, Mahkeme tarafından değerlendirilerek karara bağlanmaya elverişli şekilde izah edilmesi ve ispatlanması gerekliliğidir. Bununla birlikte dava dilekçesinde yer alan yani davaya konu edilen sebepler davanın her aşamasında değiştirilemez ya da değiştirilemezler.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu 141/1-2.madde; Taraflar, cevaba cevap ve ikinci cevap dilekçeleri ile serbestçe iddia veya savunmalarını genişletebilir yahut değiştirebilirler. Dilekçelerin karşılıklı verilmesinden sonra iddia veya savunma genişletilemez yahut değiştirilemez. İddia ve savunmanın genişletilip değiştirilmesi konusunda ıslah ve karşı tarafın açık muvafakati hükümleri saklıdır.
Söz konusu hükümden de görüldüğü üzere taraflar ancak (dava, cevap, replik ve düplik) dilekçeler aşamasında iddia veya savunmalarını değiştirebilir ve geliştirebilirler. Bu süreçten sonra iddia ve savunmanın genişletip değiştirilmesi ancak ıslah ile mümkün olabilecektir.
Bu hususları açıklama sebebimiz, boşanma davası açıldıktan sonra meydana gelen olayların mevcut boşanma davasına etkisini izah etmek içindir. Belirtmek gerekir ki, boşanma davasının açıldığı tarih itibariyle olaylar öncesi ve sonrası olarak ikiye ayrılmakta ve açılmış olan mevcut davanın kapsamı da bu doğrultuda ayrılmaktadır. Dava açıldığı tarihe kadar gerçekleşen olaylar açılmış olunan davaya konu edilebilir ve edilmemiş ise de ıslah ile davaya dahil edilebilir iken, boşanma davası açıldıktan sonra meydana gelen olaylar mevcut davanın konusu haline getirilemezler.
Mevcut Yargıtay kararları da bu ifadelerimizi desteklemekte olup, yol gösterici Yargıtay kararlarından da; her davanın açıldığı tarihteki hukuki ve maddi esaslara göre çözüme ulaştırılacağı ve sonradan ortaya çıkan nedenlerin mevcut davanın konusu olamayacakları sonucuna ulaşılmaktadır. Bu sebeple davacı ve karşı davacı tam ıslah ile dava sebeplerini ve taleplerini değiştirebilecek iseler de, dava tarihinden sonra gerçekleşen vakıaları ıslah yoluyla davaya dahil edemeyeceklerdir. Ancak bu hukuki yolların tükendiği anlamına da gelmeyebileceğinden konunun iyi irdelenmesi gerekmektedir.
Bu sebeple böyle bir durumun meydana gelmesi durumunda ; olayların gerçekleşme tarihi, mevcut durum ve hukuki sonuçların doğru değerlendirilmesi, en uygun çözümle usul hukukunun doğru uygulanması için hukuki destek alınması büyük önem arz etmektedir.
Av. MELEK ATALAN & Stj. Av. HİLAL UĞRAŞ
